Rritet rreziku i pastrimit të parave në Shqipëri.
Rreth 1600 raste të aktivitetit të dyshimtë janë raportuar nga institucionet pranë Drejtorisë së Parandalimit të Pastrimit të Parave vitin që lamë pas, gati 200 raste më shumë se në 2020-ën.
Raportimet nga sistemi bankar kryesojnë listën me më shumë raste, por ajo që vihet re është një rritje e tyre nga noterët, Kadastra dhe institucionet e mikrokredisë.
50 raste të dyshimta për pastrim parash janë raportuar në Prokurori, mbi gjysma e tyre në Prokurorinë e Posaçme, në Polici numërohen 208 të tilla, ndërsa në Tatime janë referuar 24 raste me dyshime për evazion fiskal e fshehje të ardhurash.
Por, cilat janë skemat më të përdorura nga individët e subjektet për pastrimin e parave?
Një nga tipologjitë lidhet me investimet e mëdha në prona e pasuri të paluajtshme me fonde nga të cilat nuk bëhet i ditur burimi i tyre, përfshirja e personave me precedentë penale në shoqëri ndërtimi apo blerje e pronave nën çmimin e tregut dhe rivlerësim i tyre brenda një kohe të shkurtër.
Një tjetër praktikë e përdorur është edhe përfshirja e personave të tretë në fushën e ndërtimit, përdorimi i kredive si mjet me qëllim mbulimin e burimit real të fondeve apo këmbimi i pronave nën çmimin real të tregut duke e bërë kështu sektorin një ndër më me risk në pastrimin e parave.
Të tjerë për të zhbërë veprat penale, përdorin transfertat e dyshimta me përfshirjen e bizneseve apo shtetasve të huaj pa dokumente mbështetëse, bëjnë dhurime apo japin hua për palë të treta që nuk justifikojnë transaksionet.
Investimet në mallrat e luksit si makina të shtrenjta apo mallra të tjera që nuk justifikojnë burimin e ligjshëm të fondeve janë një tjetër metodë që përdorin personat për formalizimin e parave të tyre të pista.
Pjesë e skemave më të përdorura janë edhe transfertat e dyshimta me vendet e konsideruara me risk apo transaksionet nga profesionistë të lirë për përfitime të dyshuara si të paligjshme.
Përpjekjet me hartimin e ligjeve kundër pastrimit të parave janë të shumta, por rritja e rasteve të dyshimta tregon se janë të pamjaftueshme edhe për ta nxjerrë vendin nga e ashtuquajtura lista gri e pastrimit të parave në të cilën iu rikthye në vitin 2020.